Bel ya da sırt ağrıları ne zaman kronikleşir?

Halk arasında ‘romatizmal hastalıklar’ olarak bilinen kas ve iskelet sistemi hastalıkları nüfusun yüzde 30’unu etkiliyor. 

GATA Romatoloji Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Salih Pay, KİSH’le ilgili sorularımızı yanıtladı

En sık görülen çeşitleri hangileri? 

Kas iskelet sistemi denince çok geniş bir hastalık grubu akla geliyor. Bunları iltihabi olanlar ve olmayanlar olarak ikiye ayırmak mümkün. İnflamatuar olmayanlara lumbal diskopatiler, osteoartrit, kas romatizması dediğimiz fibromiyalji gibi hastalıklar ve osteoporoz giriyor. İnflamatuar olanlarda romatoid artrit, ankilozan spondilit, sedef artriti, gut, iltihaplı bağırsak hastalığına bağlı artirit ve otoimmün hastalıklar, vaskülitler var.

Hangi yaşlarda etkili olur?

AS’nin başlama yaşı 26’dır. Bu hastalığın ilerleyici bir özelliği var. Ama RA ortalama 44-45 yaşlarında görülür. Ancak AS’de yaş 15’e, RA’da da 21’e kadar düşebilir. RA, ileri yaş, AS ise genç hastalığıdır. 

Dünya nüfusunun yüzde 30’u kas iskelet sistemi hastalıklarından yakınıyor. Örneğin bel ağrısı yaşam boyunca insanların yüzde 70’inde görülüyor. Yüzde 90’ında bir hafta içinde geçiyor, ancak yüzde 10’unda kronik olarak kalıyor. 

Bel ya da sırt ağrıları ne zaman kronikleşir?  

İltihabi hastalıklarda altı hafta gibi bir süreden bahsedilir. Eğer bu sürede geçmiyorsa kronik denir. 

KİSH’lerin kronik hastalıklar içindeki yeri nedir? 

RA, tek başına baktığımızda kişilerin yüzde 1’inde görülüyor. Ama kronik hastalıklar arasında yaşam kalitesini bozma açısından baktığınızda, ciddi boyuttadır. Bir defa ağrı vardır, bu da günlük yaşamını etkiler. Mesela şeker hastası olabilirsiniz ama günlük yaşamınız çok etkilenmez. Ama KİSH’lerde sabah kalktığınızda ekleminiz tutuk oluyor, günlük işlerinizi yapamıyorsunuz, işe gidemiyorsunuz. 

Erken tanıyla iş kaybının önüne geçilebiliyor mu?

Ankiloz dediğimiz eklem deformitesi geliştikten sonra medikal tedavi işe yaramıyor. Siz bunu üç ay içinde farkedip gelirseniz eklemin normal fonksiyonunu korursunuz. 

Hangi belirtileri dikkate almak gerekir?

Eğer hastanın altı haftadır bir ekleminde şişlik ağrı varsa mutlaka bir romatoloğa görünmeli. Bugün hiçbir şikayeti olmayan hastaların araştırmasında yüzde 35’inde diskopati (Omurgayı oluşturan omurlar arasındaki disklerin boyun ve bel bölgesinde bulunduğu yerden dışarı doğru taşarak sinir köklerine veya etrafındaki dokulara baskı yapması) bulunmuştur.  

Depresyon sık görülüyor

KİSH’li hastalarda ilerleyen zamanlarda bazı ruhsal sorunlar ortaya çıkıyor. Depresyon ya da anksiyete gibi psikolojik sorunları yüzde 30 oranında görülür. İnflamatuar patolojiler olması, reaktif depresyona yol açıyor. Reaktif depresyonun altında biraz da çevreye zavallı görünme, dikkat çekme vardır.