Sesteki çatallaşmalar, titreşimler, boğuk ses ve diğer tüm ses değişikliğine ses kısıklığı denir. Ses kısıklığına sebep olabilecek hastalıklar arasında şunlar sayılabilir:
■ Larenjit (Gırtlak iltihabı): Daha çok ses tellerindeki tahriş ve enfeksiyon sonucu ortaya çıkar ve ses kısıklığına hatta ses kaybına yol açabilir. Aşırı derecede alkol, sigara kullanımı mide asidinin gırtlağa kadar çıkması ve ses tellerini zorlayarak konuşma (bağırma) larenjitin en fazla ortaya çıktığı durumlardır.
■ Ses tellerinde nodül, kist veya polip gibi iyi huylu kitleler: Ses tellerinin aşırı düzensiz kullanımı, sürekli ya da sık sık çığlık atılması, bağırarak konuşulması, doğal olmayan yüksek tonda uzun süre konuşulması ses tellerinin üstünü örten ince zarda, hafif şişliklere neden olur. Polip adı verilen bu şişlikler büyüyebilir ve tüm ses tellerine yayılabilir. Dış etken olarak ise sigara dumanı veya kimyasal dumanlar gibi tahriş edici dumanlar da poliplere neden olabilir. Nodüllerde polipler gibi sesin aşırı düzensiz kullanımı sonucu oluşur.
■ Akciğer hastalıkları: Uzun süreli ses kısıklıkları ciddiye alınmalıdır, akciğer kanserinin önemli bir belirtisi olan ses kısıklığı, gerekli tetkikler yapılmaması durumunda (akciğer grafisi, tomografi ve gerektiğinde biyopsi) erken tanıda gecikmeye dolayısıyla yaşam kalitesi ve süresine olumsuz etkileri olacaktır.
■ Ses teli hareketini sağlayan sinirlerin felci: Ses tellerinin hareketini sağlayan çok sayıda kas ve bu kasların hareket etmesini sağlayan iki ana sinir vardır. Bu gırtlak kaslarının hareket etmemesi durumuna ses teli felci adı verilir. Nedenlerinden en önemlisi ses tellerini etkileyen virüslerin neden olduğu sinir iltihabıdır. Ayrıca beyin ve boyun (tiroit kanseri) bölgesi tümörleri ses kısıklığı ile kendini gösteren ses teli felci ile sonuçlanabilir. Kısık ve çatallanan ses başlıca belirtilerdir.
■ Mideden yukarı doğru asit kaçağının olması (reflü): Baş ve boyun kanseri hastalarının yaklaşık %30'unda reflü tespit edilmiştir, sıklıkla ses kısıklığı ile kendini gösterir.
■ Alerji veya iltihaplara bağlı geniz akıntısı
■ Gırtlak ve çevresindeki dokuların tümörleri
■ Ses telleri çevresine gelen darbeler
■ Psikolojik sebepler
■ Şeker hastalığı veya sinir sistemi hastalıkları gibi vücudun diğer bölgeleriyle birlikte ses telini de tutan hastalıklar
Şu Durumlarda Doktora Gidin
1-2 haftadan daha fazla süren ses kısıklıklarında mutlaka doktora gidilmelidir. Ses kısıklığı ile beraber nefes alma zorluğu, ağızdan kan gelmesi, yutma zorluğu veya boyunda kitle (şişlik) gibi şikayetlerde varsa KBB uzmanına başvurmak için acele etmek gerekir. Ses kısıklığı olduğu zaman ne hemen ciddi bir hastalık endişesine kapılmalı ne de çok küçümseyip muayeneyi ihmal etmemek gerekir.